Fotowoltaika w bloku na cztery sposoby

Czy jesteś mieszkańcem bloku i chciałbyś obniżyć swoje rachunki za prąd? A może jesteś w zarządzie całego budynku i martwią Cię wzrastające koszty utrzymania? Fotowoltaika w bloku najpewniej jest rozwiązaniem, którego szukasz!

Fotowoltaika w bloku to przyszłość polskich OZE, kolejny etap rozwoju po tym, jak panele fotowoltaiczne opanowały dachy domków jednorodzinnych. Te inicjatywy cieszą się poparciem rządu, który przygotował korzystne programy rozliczeń i wysokie dotacje. Powstawanie takich instalacji przyniesie korzyść lokatorom, zarządcom i całej społeczności.

W tym artykule przedstawiamy, jak może wyglądać fotowoltaika w bloku i które metody rozliczeń są najbardziej korzystne.

Dostępne i zapowiadane modele biznesowe

Fotowoltaika w bloku wielorodzinny wpada w jedną z dwóch kategorii, w zależności od tego, kto jest prosumentem (właścicielem instalacji):

• Prosumentami mogą być poszczególni lokatorzy, lub
• Prosumentem może być zarządca budynku (wspólnota, spółdzielnia, TBS, właściciel budynku)

Lokatorzy bloków mogą stać się prosumentami, instalując fotowoltaikę na balkonie lub wykupując udziały w większej instalacji fotowoltaicznej, w efekcie stając się prosumentem zbiorowym. Celem jest obniżenie rachunków za prąd danego lokatora.

Zarządcy bloku mogą stać się prosumentami, wpinając instalację fotowoltaiczną przed licznik prądu z części wspólnych (oświetlenia klatki, wind, piwnic itp.). Celem jest tutaj obniżenie rachunków za prąd wspólnoty, co może obniżyć opłaty administracyjne poszczególnych lokatorów. Zapowiadany prosument lokatorski to wariant tego rozwiązania, lepszy ze względu na korzystniejszy sposób rozliczeń.

Sprawdźmy zatem, które z tych rozwiązań jest lepsze dla danych kategorii!

Fotowoltaika w bloku dla zarządców - prosument zwykły kontra lokatorski

Uwaga, prosument lokatorski to rozwiązanie zapowiedziane przez rząd, ale obecnie nie jest ono jeszcze wprowadzone w życie ustawą. Poniższe porównanie przeprowadzone jest na podstawie zapowiedzi.

Zarządca budynku, to jest wspólnota, spółdzielnia mieszkaniowa, TBS, właściciel będący osobą prywatną czy inny podmiot może zostać prosumentem i obniżać swoje rachunki za prąd za zasilanie części wspólnych.

Dofinansowanie dla tego typu instalacji wynosi 50% z niedawno ogłoszonym Grantem na OZE.

Instalację fotowoltaiczną montuje się na dachu budynku lub obok niego i wpina powyżej licznika prądu części wspólnych. Przedstawiciele operatora sieci dystrybucji, odbierając instalację, wymienią licznik na dwukierunkowy.

Schemat poglądowy wygląda następująco:

Schemat poglądowy przyłączenia instalacji w bloku

Energia produkowana przez panele fotowoltaiczne zasila części wspólne budynku (oświetlenie, windy). Gdy produkcja wynosi więcej od zapotrzebowania, nadmiarowa energia jest sprzedawana do sieci. Wartość sprzedanej energii obniża koszt energii czynnej - najważniejszego komponentu rachunku za prąd.

Odpowiednio duża instalacja nie tylko pokryje zapotrzebowanie na energię, ale też wygeneruje nadwyżki, które trzeba będzie rozliczyć. I tutaj mamy ogromną różnicę:

Prosument lokatorski może wypłacić 100% nadwyżek w formie przelewu na konto bankowe i to każdego miesiąca, w przeciwieństwie do zwykłego prosumenta, który może wypłacać jedynie 20% nadwyżki i to dopiero pod koniec roku.

Dlatego też zwykłe instalacje prosumentów będą zwymiarowane tak, by pokrywać zapotrzebowanie z części wspólnych, a instalacje prosumenta lokatorskiego mogą być wielokrotnie większe i przynosić większe zyski.

Prosument lokatorski a zwykły
	Zwykły prosument	Prosument lokatorski
Maksymalna moc instalacji	Zazwyczaj ok. 6 kWp	50 kWp
Model rozliczeń	Standardowy net-billing Wypłaca 20% nadwyżek na koniec roku	Ulepszony net-billing Wypłaca 100% nadwyżek na koniec miesiąca
Korzyść w praktyce	Obniżenie rachunków za prąd	Obniżenie rachunków za prąd i innych opłat administracyjnych
Zysk z fotowoltaiki, przy zużyciu 6 000 kWh rocznie	Instalacja 6 kWp zaoszczędzi 4 000 zł rocznie	Instalacja 50 kWp przyniesie 17 500 zł rocznie
Cena instalacji PV	Wypełnij formularz i porównaj kilka ofert

Założenia do symulacji zysków - cena sprzedaży prądu 0,3 zł / kWh (bardzo konserwatywna).

Konkuzja

Jeśli budynek zamieszkania zbiorowego nie ma dobrych warunków pod większą instalację fotowoltaiczną, wówczas wybór między prosumentem lokatorskim, a zwykłym nie ma większego znaczenia. Nie licząc rozliczenia nadpłat oba systemy działają tak samo.

Jeśli jednak na budynku można postawić 10, 20, 30 lub 50 kWp fotowoltaiki, warto poczekać na wprowadzenie ustawy o prosumencie lokatorskim. W międzyczasie można wysłać wniosek o Grant na OZE do Banku Gospodarstwa Krajowego.

Fotowoltaika w bloku dla lokatorów - prosument “balkonowy” kontra zbiorowy

Lokator bloku może zostać prosumentem montując panele fotowoltaiczne na balkonie lub stawiając większą instalację wraz z innymi lokatorami jako prosument zbiorowy.

Prosument “balkonowy” montuje panele fotowoltaiczne na balkonie powyżej swojego licznika dwukierunkowego.

Schemat poglądowy przyłączenia instalacji w bloku

To rozwiązanie ma trzy wady:

Mała moc - zwykle na balkonie udaje się zamontować dwa / trzy panele fotowoltaiczne o łącznej mocy ok. 1 kWp. Tak niewielka instalacja zapewne będzie niedowymiarowana, skutkiem czego rachunki za prąd dalej będą duże. Dodatkowo im mniejsza instalacja, tym większy koszt komponentu w przeliczeniu zł / kWp.

Nieprofesjonalny montaż - niewielu profesjonalnych instalatorów podejmie się montażu instalacji na balkonie ze względu na niewspółmiernie duże koszty przyjazdu i robocizny. Prosument będzie musiał poradzić sobie własnymi siłami. Jeśli nie ma uprawnień SEP, będzie musiał zatrudnić elektryka.

Niższa produktywność - fotowoltaika na balkonie montowana jest pionowo. Nie jest to optymalny kąt montażu modułów. Nawet jeśli balkon skierowany jest idealnie na południe, taka instalacja będzie 10% mniej wydajna niż instalacje dachowe.

Uzyskanie zgody - elewacja balkonu NIE jest własnością lokatora, tylko spółdzielni. Dlatego spółdzielnia musi wyrazić zgodę na montaż paneli fotowoltaicznych na balkonie.

Prosument zbiorowy

Alternatywą jest prosument zbiorowy, właściwie cała grupa prosumentów zbiorowych. W tym modelu prosument nie kupuje kilku paneli fotowoltaicznych, a udział w większej instalacji, przypiętej do głównego przyłącza budynku. Zarówno instalacja, jak i wszyscy udziałowcy otrzymują potem specjalne zaawansowane liczniki prądu. Dzięki nim sprzedawca prądu wie z dokładnością godzinową kto ile pobrał energii i z jaką mocą działa fotowoltaika. Przydziela potem wirtualnie każdemu prosumentowi moc wyprodukowaną przez “jego” panele.

Schemat poglądowy przyłączenia instalacji w bloku

Jest jeszcze lepiej - prosument zbiorowy nie oznacza utraty autokonsumpcji. Jeśli zużywasz energię w tym samym czasie, co ją produkujesz, sprzedawca prądu rozliczy to tak, jakby była to Twoja autokonsumpcja.

Przykład: w instalacji 50 kWp wykupiłeś 5% udziałów. Jesteś prosumentem zbiorowym z instalacją o mocy 2,5 kWp. W ciągu godziny pobrałeś przez licznik 0,5 kWh energii z sieci. W tym samym czasie instalacja PV wyprodukowała 40 kWh. Do Ciebie należy 5% tej instalacji, zatem sprzedawca prądu przypisuje Ci 5% energii - to jest 2 kWh. Z tego 0,5 kWh jest rozliczana tak, jakbyś nigdy jej nie pobrał, a 1,5 kWh jest sprzedawana. Wartość sprzedanej energii trafia na Twoje konto prosumenta w ramach normalnego net-billingu.

W prosumencie zbiorowym większa skala przedsięwzięcia powoduje, że koszt 1 kWp jest znacznie, znacznie niższy niż w przypadku instalacji balkonowych. Ponadto wydajność fotowoltaiki jest większa, bo kąt montażu modułów jest bardziej korzystny.

Problemem pozostaje załatwienie formalności. Stworzenie prosumenta zbiorowego wymaga zgody zarządcy budynku, wybrania reprezentanta prosumentów oraz dopełnienia innych obowiązków.

Podsumowanie tych wiadomości zawiera poniższa tabelka:

Prosument "balkonowy", a zbiorowy
	Prosument "balkonowy"	Prosument zbiorowy
Maksymalna moc instalacji	W praktyce do 1 kWp	W praktyce bez ograniczeń
Wydajność instalacji	~ 880 kWh / 1kWp rocznie	~ 1000 kWh / 1kWp rocznie
Montaż	Zwykle nieprofesjonalny, we własnym zakresie	Profesjonalny
Formalności	Spore	Jeszcze większe

Stworzyliśmy też symulację zysków z prosumenta “balkonowego” i zbiorowego. Założenia do symulacji - ceny prądu na 2023 rok, limit 2000 kWh, 0 zł opłat handlowych, operator i sprzedawca Tauron, cena sprzedaży energii z PV = 0,3 zł / kWh.

Porównanie opłacalności prosumenta "balkonowego" i zbiorowego. Roczne zapotrzebowanie na energię obydwu wynosi 2000 kWh
	Bez PV	Prosument "balkonowy"	Prosument zbiorowy
Moc instalacji	-	1 kWp	Udział o mocy 2,5 kWp
Cena 1 kWp	-	Ciężka do ustalenia przy profesjonalnym montażu. 10 000 zł?	4 200 zł brutto
Roczne rachunki za prąd	1 721,56 zł	1 260,08 zł	605,29 zł
Cena instalacji PV	Wypełnij formularz i porównaj kilka ofert

Dofinansowanie do fotowoltaiki w bloku

Najważniejsze dofinansowanie do fotowoltaiki w bloku to Grant na OZE. Wynosi 50% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia netto.

Z Grantu mogą skorzystać właściciele lub zarządcy budynków wielorodzinnych, na przykład spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty, TBS-y i osoby fizyczne, którzy inwestują w instalację fotowoltaiczną (lub inną instalację OZE), wytwarzającą zieloną energią dla budynku wielorodzinnego.

Wnioski można już składać! Adresat to Bank Gospodarstwa Krajowego.

Podsumowanie

W artykule przedstawiliśmy cztery sposoby na instalacje fotowoltaiczną dla bloków. Każdy z nich ma swoje zalety, ale z zasady prosument lokatorski i zbiorowy przynoszą najwięcej korzyści. Bez względu jednak na to, w jaki sposób fotowoltaika zmaterializuje się na Twoim bloku, należy zadbać o wysoką jakość montażu. Możemy bezpłatnie polecić Ci dobre firmy fotowoltaiczne z Twojej okolicy.