Instalacja fotowoltaiczna - co to jest i jak działa?

Jeśli to początek Twojej przygody z fotowoltaiką, to jesteś w dobrym miejscu. W tym artykule zawarliśmy najważniejsze informacje o fotowoltaice i możliwościach jej wykorzystania. Skupiamy się przy tym na domowych instalacjach fotowoltaicznych i mniejszych systemach dla firm. Jeśli skala Twojego przedsięwzięcia jest większa, sprawdź artykuły o fotowoltaice dla firm, dla rolników i o farmach fotowoltaicznych.

Instalacja fotowoltaiczna - co to jest?

Fotowoltaika to metoda zamiany bezpłatnej energii słonecznej na energię elektryczną. Obecnie wykorzystuje się głównie ogniwa krzemowe, w których zachodzi efekt fotowoltaiczny.

Instalacja fotowoltaiczna składa się z kilku elementów podstawowych:

• Modułów fotowoltaicznych, czyli płaskich, błyszczących paneli montowanych np. na dachu, które pobierają energię słoneczną i przetwarzają ją na energię elektryczną w postaci prądu stałego.
• Inwertera (falownika), urządzenia, które przekształca prąd stały (DC) na prąd zmienny (AC), czyli taki jak w gniazdku elektrycznym.
• Konstrukcji nośnej (montażowej), która utrzymuje panele na miejscu.
• Kabli i złączek, które łączą moduły fotowoltaiczne ze sobą i z falownikiem. Muszą być elastyczne, wytrzymałe, odporne na warunki atmosferyczne, wilgoć, słońce itd.

Ponadto instalacja fotowoltaiczna może współdziałać z innymi urządzeniami:

• Instalacja fotowoltaiczna może ładować magazyn energii, by z zielonej energii korzystać też wieczorem i w nocy
• Fotowoltaika może zasilać pompę ciepła
• Panele fotowoltaiczne mogą ładować też Twoją stację ładowania samochodów elektrycznych

W ten sposób instalacja fotowoltaiczna może służyć za motor napędowy całego inteligentnego budynku.

Jak system fotowoltaiki pozwala oszczędzać?

Instalacja fotowoltaiczna działa w dzień, a największą moc osiąga w okolicach południa. Produkuje prąd i zasila wszystkie urządzenia elektryczne w domu. Dlatego zmywarkę, bojler i ładowarkę samochodów elektrycznych warto włączać wtedy, gdy instalacja fotowoltaiczna działa z pełną mocą, co można realizować ręcznie lub zautomatyzować. Nadwyżki oddajesz do sieci energetycznej i odkupuje je od Ciebie Twój sprzedawca prądu. Wartość sprzedanej energii zmniejszy Twoje rachunki w rozliczeniu rocznym, a z odpowiednio dużą produkcją możesz nawet na tym zarobić!

Wokół tego nowego systemu rozliczeń, zwanego net-billingiem narosło wiele mitów. W rzeczywistości ten system jest mniej korzystny, ale wcale nie sprawia, że fotowoltaika nie jest opłacalna.

Jednak po jakiej cenie będziesz sprzedawać energię? Czy da się zrobić tak, by nie oddawać do sieci żadnej energii? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedzi w sekcji o rozliczeniu nadwyżek naszego poradnika o fotowoltaice. Poniższa tabelka zawiera jednak skrót informacji:

Mechanizm zysku z PV	Opis	Wysokość zarobku na 2023
Autokonsumpcja	Ilość energii, którą zużywasz bezpośrednio na miejscu. Wykorzystując energię na miejscu nie ponosisz kosztu mocy czynnej ani opłat dystrybucyjnych. Bez magazynu energii będzie to jakieś 22% Twojego uzysku. Z magazynem energii więcej.	Na 2023 wyniesie to: 0,7884 zł / kWh do limitu 2000 kWh rocznie i 0,9514 zł / kWh powyżej tego limitu
Sprzedaż energii	Wszystko, czego nie zużyjesz w domu, sprzedajesz swojemu sprzedawcy prądu. W 2023 sprzedajesz kWh po średniej cenie z giełdy z zeszłego miesiąca. Od lipca 2024 po średniej cenie z danej godziny.	Pod koniec 2022 ceny są bardzo wysokie, 0,55 - 0,75 zł / kWh.

Już wiesz, jak instalacja fotowoltaiczna zasila Twój dom i zapewnia oszczędności. Pytanie, czy to opłacalna inwestycja?

Czy instalacja fotowoltaiczna się opłaca?

Instalacja fotowoltaiczna się opłaca i z reguły jej koszt zwraca się w czasie trwania gwarancji, przy czym paneli fotowoltaicznych nie należy montować w cieniu i trzeba zostawić miejsce od skraju dachu. Zarówno duże instalacje fotowoltaiczne, jak i małe są opłacalne, chociaż te większe z zasady opłacają się bardziej. Te fakty ilustruje poniższa grafika.

Oczywiście mówiąc o "dużej instalacji" nie mamy na myśli instalacji bezmyślnie przewymiarowanej. Po prostu w net-billingu nie ma jedynej słusznej wielkości instalacji. Od instalatora otrzymasz zapewne pewien zakres mocy, którą ma sens zamontować na dachu. W tym zakresie bardziej opłacalne będzie wybranie większej instalacji. Uważamy tak, bo nie znamy ani jednego przypadku w którym ktoś narzekałby na zbyt wiele fotowoltaiki. Zazwyczaj szybko znajdujemy nowe sposoby na zagospodarowanie energii elektrycznej.

Kluczem do sukcesu jest prawidłowa instalacja całego systemu fotowoltaicznego, co wiąże się z wyborem odpowiedniej firmy fotowoltaicznej. Dlaczego tak mówimy? Argumenty zawarliśmy w poniższym filmiku!

Doświadczony, rzetelny instalator nie uszkodzi dachu przy montażu, udzieli gwarancji nie tylko na panele i falownik, ale również na wykonane prace, okablowanie i całą konstrukcję oraz zapewni wsparcie techniczne. Odpowiednio zamontowana instalacja fotowoltaiczna może działać bezawaryjnie przez wiele lat.

Zalety fotowoltaiki

Instalacja fotowoltaiczna ma wiele zalet, oto niektóre z nich:

• Obniża rachunki za prąd. Ponieważ ceny energii będą rosnąć przez kolejne 30 lat, ich obniżenie to pewny sposób na oszczędności!
• To trwała i wypróbowana technologia. Istnieją instalacje fotowoltaiczne, które są w użytku od kilkudziesięciu lat. Dlatego niektórzy producenci fotowoltaiki dają 30 lat gwarancji działania i nie są to puste obietnice!
• Instalacja fotowoltaiczna zwiększa wartość nieruchomości, zatem nawet jeśli zechcesz się przeprowadzić – nie tracisz!
• Fotowoltaika jest ekologiczna. Panele fotowoltaiczne pozyskują energię odnawialną w przyjazny dla środowiska sposób. Bardzo szybko spłacają swój ślad węglowy.

Fotowoltaika to stabilna inwestycja. Niemal każde inne przedsięwzięcie jest połączone z niestabilnym rynkiem finansowym, wysoką inflacją i zmiennymi stopami procentowymi. Fotowoltaika generuje prąd w sposób łatwy do przewidzenia i niezmiennie przez wiele lat.

Jak dobrać moc instalacji PV?

Kiedyś instalacja powyżej pewnej wielkości przestawała przynosić dodatkowe zyski, jednak w wyniku niedawno wprowadzonych zmian w prawie dot. fotowoltaiki, (niemal nie da się zbudować zbyt dużej instalacji fotowoltaicznej. Stąd od kwietnia 2022 roku zasada jest prosta - zamontuj tyle paneli, ile sensownie zmieści się na dachu i raczej nie mniej niż 5-6 kWp. Dlaczego?

Odpowiedź jest prosta, im większa instalacja fotowoltaiczna, tym mniej płacisz za montaż każdego następnego modułu. Więcej argumentów znajdziesz w naszym artykule o tym, jak dobrać moc instalacji fotowoltaicznej.

Instalacja fotowoltaiczna - cena

Ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna? Mała domowa instalacja fotowoltaiczna o mocy 3 kWp kosztuje 25 tysięcy złotych, ale dopłacając 11 tysięcy zł możesz już mieć kolejne 3 kWp czyli razem 6 kWp. Z kolei Instalacja o mocy 10 kWp kosztuje około 48 000 zł.

Mały magazyn energii o pojemności 5 kWh to koszt jakichś 15 000 zł. Tutaj kolejne 5 kWh będzie wymagać dopłaty 13 000 zł.

Poniższa tabela zawiera ceny najpopularniejszych wariantów systemów fotowoltaicznych.

	Cena fotowoltaiki	Z magazynem energii 5 kWh	Z magazynem energii 10 kWh
Instalacja 3 kWp	20 000 zł	35 000 zł	48 000 zł
Instalacja 6 kWp	30 000 zł	45 000 zł	58 000 zł
Instalacja 10 kWp	46 000 zł	61 000 zł	74 000 zł

W internecie bez problemu znajdziesz wyraźnie tańsze oferty, lecz powinieneś na nie uważać. Dlaczego? Omawia to poniższy filmik.

Zamiast ryzykować problemy, porównaj kilka ofert od sprawdzonych firm fotowoltaicznych i wybierz najlepszą!.

Kolejnym sposobem na obniżenie ceny instalacji fotowoltaicznej są dotacje. Sprawdź, jakie programy są dostępne w Twoim województwie, czytając nasz artykuł o dofinansowaniach do fotowoltaiki.

Dotacje na instalację fotowoltaiczną

Obecnie najważniejszym programem dofinansowania instalacji fotowoltaicznej jest Mój Prąd. Najważniejsze założenia obowiązującej, czwartej edycji programu zawiera następujące założenia:

• Dotacja do instalacji fotowoltaicznej 7000 zł
• Dotacja do magazynu energii 16 000 zł
• Dotacja do magazynu ciepła (np. zasobnika c.w.u.) 5 000 zł
• Dotacja do urządzeń EMS (zarządzających energią) 3000 zł

Uwagę zwraca przede wszystkim duża dotacja do magazynu energii. Magazyny energii wyraźnie zwiększają autokonsumpcję z instalacji fotowoltaicznej. Jeśli kiedykolwiek zdecydować się na magazyn energii, to teraz.

Gdzie montować panele fotowoltaiczne?

Instalacja fotowoltaiczna jest montowana najczęściej na dachu lub na gruncie. Popularność zdobywają też wiaty fotowoltaiczne i instalacje BIPV.

Każde z tych rozwiązań ma swoje zalety, przyjrzyjmy się im.

Instalacja na dachu

Instalacja fotowoltaiczna na dachu to tanie i dobre rozwiązanie na darmową zieloną energię. Dach nie musi być idealnie nachylony ani skierowany na południe. Stromy dach to więcej energii zimą, a dach bardziej płaski - latem. Instalacja na wschód lub zachód wyprodukuje mniej energii ogółem, ale za to więcej z rana lub wieczorem, gdy bardziej jej potrzebujesz.

Decydując się na instalację PV na dachu domu, rozważ mikroinwertery lub optymalizatory z funkcją rapid shutdown. Te urządzenia to dodatkowe zabezpieczenie na wypadek pożaru, bo bardzo ułatwiają akcję gaśniczą. Więcej na ten temat znajdziesz w artykule o mikroinwerterach.

Instalacja fotowoltaiczna na gruncie

Instalacja fotowoltaiczna na gruncie wymaga prac ziemnych i montażu kosztownej konstrukcji, ale to dobra opcja, gdy dach nie nadaje się pod fotowoltaikę, na przykład z powodu cienia.

Ulepszeniem gruntowej instalacji fotowoltaicznej są dwustronne moduły fotowoltaiczne. Zwiększają one ogólną produkcję, bo generują prąd także ze światła odbitego od podłoża.

Carport fotowoltaiczny

Świetnym wariantem instalacji PV na gruncie jest carport fotowoltaiczny zwany też wiatą fotowoltaiczną. Oprócz generowania zielonej energii służy również jako otwarty garaż samochodowy. Z modułami szkło-szkło robi to piorunujące wrażenie!

Zdjęcie carportu fotowoltaicznego ML Systems

Podsumowując, warto zainwestować w instalację fotowoltaiczną. To ekologiczny i niezawodny sposób na wytwarzanie darmowej zielonej energii. Możesz obniżyć ogólny koszt inwestycji, korzystając z odpowiednich programów dofinansowań oraz wybierając spośród kilku ofert od sprawdzonych instalatorów. Wypełnij poniższy kalkulator, by otrzymać dopasowane oferty!