Czy fotowoltaika się opłaca?

Panele fotowoltaiczne z pewnością pomagają w walce z globalnym ociepleniem, ale istnieje jeszcze jeden ważny powód, dla którego warto w nie zainwestować - po prostu się to opłaca.

Czas lektury: 10 min Ostatnia edycja: 14/01/2020

Nie wszyscy się z tym zgadzają. W internecie można napotkać wiele sprzecznych ze sobą analiz - niektóre z nich zostały przygotowane jeszcze przed wprowadzeniem Ustawy o OZE z 2015 roku, kiedy zarówno sytuacja prawna, jak i ceny paneli fotowoltaicznych były zdecydowanie odmienne od tych dzisiejszych.

Przeciętnemu Kowalskiemu może być więc ciężko realistycznie ocenić opłacalność fotowoltaiki - dlatego też zdecydowaliśmy się przygotować dla Państwa wyczerpującą analizę dzisiejszego rynku.

Rosnąca popularność

W Polsce w 2018 roku łączna moc funkcjonujących instalacji fotowoltaicznych przekroczyła 300 MW. W raporcie opublikowanym przez Instytut Energetyki Odnawialnej w 2017 roku możemy przeczytać, że realnym jest, że do 2020 roku w Polsce totalna moc instalacji fotowoltaicznych przekroczy 1,2 GW. Dotyczą one wszystkich typów instalacji - potężnych farm fotowoltaicznych jak i również mikroelektrowni, którymi interesują się klienci indywidualni. I to właśnie wśród klientów indywidualnych panele słoneczne zyskują na ogromnej popularności.

*Źródło: SBF Polska PV

Wiele osób ma jednak obawy i zastanawia się, czy fotowoltaika się opłaca bez uzyskania dotacji. Jak wspomnieliśmy wcześniej, lektura nieaktualnych informacji, które mówią o cenach w okolicy 10 000 zł / 1 kW może nas odstraszyć (w 2020 roku przeciętnie płacimy 4-5tys zł za 1kW). Istnieje też wiele mitów mówiących o tym, jakoby dodatkowe koszta przesyłu i 'podtrzymania łącza' jakie płacimy energetyce czyniły inwestycję nierentowną.

Co wpływa na opłacalność paneli słonecznych?

Poniżej przytoczymy kilka przykładów typowych instalacji fotowoltaicznych i przeanalizujemy stopę zwrotu inwestycji. Zanim to jednak uczynimy, musimy wiedzieć co ma wpływ na opłacalność fotowoltaiki. Wpływa na to wiele czynników, a najważniejsze to:

1. Koszt inwestycji - najbardziej oczywisty czynnik. Zazwyczaj przedstawiamy go we wskaźniku PLN/1kW. Więcej informacji znajdziesz w osobnym artykule o aktualnych cenach fotowoltaiki .
2. Nasz dach - kąt jego nachylenia, położenie względem kierunków świata oraz ilość padającego nań cienia mają olbrzymie znaczenie na efektywność paneli pv. Możliwy jest oczywiście jeszcze montaż naziemnej instalacji fotowoltaicznej, o ile mamy na to odpowiednie miejsce.
3. Nasze zużycie energii - analiza rachunków za prąd pozwoli nam obliczyć wymaganą wielkość instalacji fotowoltaicznej. Przewymiarowana instalacja nie jest opłacalna - takie same zy. Dodatkowo im więcej prądu zużywasz podczas dnia, tym bardziej fotowoltaika się opłaca.
4. Sprawność i moc paneli - bardziej wydajne panele (i w tej samej cenie) są oczywiście bardziej opłacalne (pamiętaj przy tym, żeby kupować tylko panele zaufanych producentów ). Polsce 1kWp instalacji powinien wyprodukować około 1000 kWh rocznie. Więcej na ten temat przeczytasz w tym artykule .

Za pomocą poniższego narzędzia możesz w 3 minuty oszacować opłacalność fotowoltaiki na Twoim dachu.

Przedstawmy więc kilka przykładowych instalacji, porównajmy koszty inwestycji i stopę zwrotu i przyszłe oszczędności.

Przykładowe wyliczenia i analiza

W internecie znaleźć można wiele analiz omawiających opłacalność paneli fotowoltaicznych. Z niektórych wynika, że instalacja zwróci się po 20 latach, z innych że po czterech. Żadne z tych wyników nie są zgodne z prawdą w 2020 roku. Poniżej znajdziecie Państwo szczerą, w stu procentach obiektywną analizę opłacalności trzech intalacji fotowoltaicznych. W analizie tej uwzględniliśmy wszystkie istotne rzeczy, które niektórzy pomijają, mimo że mają znaczący wpływ na opłacalność fotowoltaiki:

• Rzeczywiste ceny materiałów - aktualne Q1 2019)
• Koszt montażu - uwzględniono rodzaj instalacji
• Roczny koszt inwerterów - mało który instalator wspomni o tym, że mimo iż panele fotowoltaiczne działają ponad 25 lat, inwerter ma znacznie krótszy okres exploatacji. Producenci zwykle udzielają 8-10 lat gwarancji. Rzeczywisty czas jego eksploatacji można jednak bardzo wydłużyć - jeśli nie pracuje on na maksymalnej mocy, jest poprawnie zainstalowany, nie przegrzewa się, ani nie kurzy, a w przypadku awarii wiatraków są one na bieżąco wymieniane, może nam posłużyć nawet ponad 15 lat. W poniższych obliczeniach przyjęto jednak bezpieczne 10 lat, jakie z pewnością każdy inwerter wspomnianych poniżej producentów wytrzyma.
• Wzrost cen prądu w nadchodzących latach. Nikt nie jest w stanie przewidzieć ile dokładnie zdrożeje energia elektryczna, jednak wszyscy eksperci są zgodni - podwyżki będą. Pozytywne scenariusze mówią o podwyżce o 30% do 2030 roku, pesymistyczne nawet o 60%. Dla naszej kalkulacji przyjęliśmy optymistyczny scenariusz, jedynie 1,4% w skali roku. Inflacji nie uwzględniliśmy.

Instalacja Nowackich

Nowaccy mają dość nietypową instalację fotowoltaiczną. Ich dach skierowany jest na południowy wschód, przez co muszą zainstalować o kilka paneli więcej niż potrzebowaliby w idealnych warunkach. Zakupili inwerter SMA 3600TL, który z pewnością podziała im przez 10 lat. Więcej o ich instalacji dowiesz się tutaj .

• Rachunki: 2085zł/rok
• Cena instalacji: 21 700zł
• Moc: 4.57KWp
• PLN/Wp: 4,74

Roczny koszt użycia inwertera: 519zł (5190/10)

Wniosek: Inwestycja Nowackich zwróci się po 13 latach. Po upływie tego okresu rodzina będzie czerpać zyski. I to niemałe - w wartości dzisiejszej, z pominięciem podwyżek cen prądu, Nowaccy zaoszczędzą 19016 zł. Jeśli natomiast do tego doliczymy podwyżki cen prądu, zaoszczędzona suma będzie wynosić już 26997 zł - tyle właśnie zapłaciliby przez 25 lat za prąd, gdyby nie fotowoltaika.

Instalacja Jana

Instalacja Jana opiera się na najwyższej jakości sprzęcie. Zainwestował on w bardzo wydajne panele LG, wytwarzające aż 365Wp. Zastosował również renomowany inwerter 3-fazowy SMA. Więcej o jego instalacji dowiesz się tutaj

• Rachunki: 3460zł/rok
• Cena instalacji: 44 000zł
• Moc: 6,57KWp
• PLN/Wp: 6,70

Roczny koszt użycia inwertera: 770zł (7700/10)

Wniosek: Z racji użycia dość kosztownych materiałów, zwrot inwestycji Jana nastąpi później niż rodziny Nowackich, wyniesie 15,5 lat. Ta inwestycja nadal jest jednak bardzo opłacalna - z racji wysokich cen energii oraz sporego zapotrzebowania na nią, Jan w ciągu 25 lat zaoszczędzi aż 39656 zł

Instalacja Kowalskich

Kowalscy mają dość typową instalację fotowoltaiczną. Duży skierowany na południe dach dał im możliwość zamontowania większej ilości dobrych lecz rozsądnych cenowo paneli słonecznych. Zainstalowana w domu pompa ciepła pobiera dość dużo mocy, przez co płacą prawie 3 tysiące złotych rocznie za energię elektyczną. Więcej o ich instalacji dowiesz się tutaj .

• Rachunki: 2910zł/rok
• Cena instalacji: 25 000zł
• Moc: 5.67KWp
• PLN/Wp: 4,41

Roczny koszt użycia inwertera: 770zł (770/10)

Wniosek: Jak widać na powyższym grafie, inwestycja Kowalskich zwróci się już po 11 latach. Po 25 latach korzyści są fenomenalne - rodzina będzie 41649 zł 'na czysto'.

Koniecznie zwróć uwagę, że opłacalność fotowoltaiki to więcej, niż tylko wyliczenie, po ilu latach inwestycja się zwróci. Chociaż Janowi instalacja zwróci się dopiero po ponad 13 latach, a Kowalskim zaledwie po 8, w ciągu 25 lat fotowoltaika im obu przyniesie ponad 50 tysięcy złotych oszczędności. Różnica wynika z zapotrzebowania na prąd.

Dobre rady

Najbardziej podstawowe informacje o Twoim rocznym zużyciu oraz orientacji i nachyleniu dachu umożliwiają Ci samodzielne oszacowanie opłacalności instalacji fotowoltaicznej z pomocą naszego kalkulatora . To jednak nie wszystko. Zastosuj się do poniższych rad, a Twoja fotowoltaika jeszcze zyska na opłacalności.

1. Nie oszczędzaj na falowniku. Tanie falowniki mają brzydką skłonność do wyłączania się z niezrozumiałych powodów. A kiedy falownik ma przestój, produkcja staje całkowicie. Sprawdź testy inwerterów PVEL 2019 , żeby sprawdzić, które z nich są naprawdę niezawodne.
2. Inwestuj w sprawdzone technologie. Testy paneli fotowoltaicznych PVEL 2019 pokazują, że panele o prostej, sprawdzonej konstrukcji są najbardziej niezawodne.
3. Rozważ panele szkło-szkło. Dłużej zachowują wysoką sprawność i - chociaż są droższe - to w dłuższej perspektywie czasu mogą się bardziej opłacać.
4. Nie przesadzaj z wielkością instalacji. Jeśli rocznie zużywasz 4000 kWh, to tyle samo zarobisz z instalacją 5kWp, co z instalacją 8kWp. Jeśli nie widać różnicy, to po co przepłacać?
5. Nie oszczędzaj na instalatorze. Naprawdę tego nie rób. Czy wiesz, że niewłaściwa instalacja jest przyczyną najbardziej kosztownych usterek paneli fotowoltaicznych ? Dobrzy instalatorzy porządnie zamontują Ci panele, a gdyby coś działo się nie tak, nawet po wielu latach, to będą dalej na rynku, przyjadą i usuną problem.

Jak rozliczamy się z dostawcą energii elektrycznej?

Przyłączenie domowej mikroinstalacji do sieci energetycznej sprawia, że stajemy się prosumentem - konsumentem energii będącym jednocześnie producentem i odbiorcą prądu. Osoby takie rozliczane są zależnie od tego, jak dużą instalacją dysponują. W 2020 roku właściciele instalacji o mocy do 10 kW korzystają z upustu w stosunku 1 do 0,8, natomiast posiadacze instalacji od 10 do 50 kW po nowelizacji przepisów w stosunku 1 do 0,7.

Oznacza to, że dostawca indywidualny, który ma instalację fotowoltaiczną do 10 kW, wysyłając do sieci 1000 kWh, odbiera 800 kWh, właściciel mikroinstalacji o mocy od 10 do 40 kW wysyła 1000 kWh, a odbiera 700 kWh.

W takim rozliczeniu nie ma już opłaty dystrybucyjnej, a płacimy jedynie opłaty stałe, które w przybliżeniu wynoszą około 160zł rocznie. Będą to po prostu opłaty, które na rachunku wyróżnione są jako: opłata abonamentowa, jakościowa, przejściowa i handlowa.

Jak działa to oddawanie i przyjmowanie prądu? właściciel paneli fotowoltaicznych odsyła do sieci nadwyżki prądu wygenerowane przez instalację, a pobiera z powrotem, gdy panele fotowoltaiczne nie działają - na przykład w nocy. Można więc powiedzieć, że nadwyżki prądu z fotowoltaiki są magazynowane przez krajowy system energetyczny.

To rozwiązanie potęguje opłacalność fotowoltaiki, bo wyprodukowaną latem nadwyżkę prądu możemy wykorzystać w okresie o niższej lub zerowej produkcji np. w zimie, a także w nocy. Dzięki temu fotowoltaika zasila nasz dom całą dobę, cały rok.

Jak wspomniano wyżej, magazynując energię w sieci energetycznej, tracimy jej część. Dzisiaj sprzedawcy i marketerzy kuszą całkowitą niezależnością od sieci, możliwą do uzyskania dzięki ogromnym akumulatorom. Czy rzeczywiście jest to opłacalne? Czy akumulator ma znaczący wpływ na opłacalność fotowoltaiki?

Fotowoltaika off-grid - czy bardziej opłacalna?

Możemy całkowicie wypiąć nasze panele fotowoltaiczne z sieci i radzić sobie samodzielnie. Możemy też być wpięci do sieci, ale posiadać również własny akumulator, ładowany w pierwszej kolejności. Czy to się opłaca?

Chociaż idea posiadania własnego magazynu energii może wydawać się kusząca, należy wciąż pod uwagę ważne fakty:

• Akumulatory mają znikomą pojemność. Energetyka odbierze nieograniczoną ilość prądu i da cały rok na jej odbiór, zatem w lecie zmagazynujesz energię na zimę. Pełen akumulator wystarcza jedynie na kilkanaście godzin.
• Akumulatory są drogie. A całkowita niezależność to też dodatkowe panele fotowoltaiczne i dalsze koszty.

Słowem, jeśli możesz podpiąć się do sieci, zrób to. Fotowoltaika off-grid jest mniej opłacalna. Więcej na ten temat znajdziesz w tym artykule .

Opłacalność dziś i jutro

Zużywamy coraz więcej energii elektrycznej - w domach większości z nas znajduje się wiele komputerów, telewizorów i cała masa sprzętu AGD. Ponadto, w przypadku nowopowstałych domów, wielu z nas decyduje się na montaż nowoczesnych, ekologicznych rozwiązań, jak pompy ciepła. Wszystkie te urządzenia pobierają prąd, który staje się naszym głównym kosztem utrzymania domu. Nawet, jeżeli wydajemy tylko 100 złotych miesięcznie na energię elektryczną - w skali roku jest to już 1200zł. W ciągu 10 lat, jest to już 12 000zł. Kto by nie chciał mieć o 12 tysięcy więcej w kieszeni?

Nie możemy też zapominać o samochodach elektrycznych, które powoli, ale sukcesywnie pojawiają się na rynku. Eksperci w tym wzgędzie są zgodni - samochody elektryczne w ciągu najbliższych dziesięcioleci wyprą samochody tradycyjne. I jeśli faktycznie w ciągu najbliższych 20 lat kupimy samochód elektryczny - jak brzmi zasilanie go słońcem, a nie ropą naftową, czy benzyną?

Tak wygląda solarna przyszłość - komputer, kuchenka, pralka oraz samochód podpięte pod panele fotowoltaiczne. Opłacalność i ekologia takiego rozwiązania powoduje, że niektórzy instalują więcej paneli słonecznych niż potrzebują (po większych rabatach), z myślą o przyszłym wyższym zużyciu.

Niezależnie, czy posiadamy już dom i myślimy o własnej instalacji na potrzeby istniejącego budynku, czy też rozważamy ja w kontekście nowego projektu budowlanego, to najważniejsze jest jednak to, że drastycznie obniżamy koszty, jakie do tej pory ponosiliśmy z tytułu opłat za energię elektryczną.

Kiedy fotowoltaika nie jest opłacalna?

Czasami instalacja zupełnie nie ma sensu. Jeśli co najmniej jeden z poniższych czynników dotyczy Twojej sytuacji, koniecznie rozważ zasadność inwestycji:

• zbyt zacienione miejsca - aby korzystać w pełni z możliwości, jaką daje fotowoltaika musimy zamieścić panele w miejscach dobrze oświetlonych. Zbyt duże zacienienie może sprawić, iż będą one dużo mniej wydajne. Cień mogą dawać drzewa, pobliskie budynki, i inne elementy otoczenia i krajobrazu. Mikroinwertery i optymalizatory mocy mogą okazać się rozwiązaniem, ale są dość kosztowne.
• północna strona dachu - panele fotowoltaiczne na północnej stronie nigdy nie otrzymują bezpośredniego światła słonecznego. Jeśli jedyna możliwość, jaką mamy, to północny spad, inwestycja nie będzie opłacalna - z tej strony nigdy nie otrzymamy satysfakcjonujących nas ilości energii. W przypadku dachu dwuspadowego ze skosami na stronę wschodnią i zachodnią instalacja opłaca się.
• kiepski stan dachu - w większości przypadków instalacja fotowoltaiczna montowana jest na dachach, jeśli więc w najbliższym czasie planujemy jego remont, to najpierw zajmijmy się właśnie nim, a dopiero potem instalowaniem paneli. W innym wypadku czeka nas dwa razy więcej pracy i wydatków. Rozwiązaniem może być farma fotowoltaiczna naziemna, jednak wymaga ona miejsca oraz odpowiedniej, niezacienionej przestrzeni.
• niskie opłaty za prąd, jakie obecnie ponosimy - jeśli faktycznie nasze rachunki za energię elektryczną są niskie, nie przekraczają 1000 złotych rocznie, to wydaje się, że inwestycja nie jest zasadna. Ma to miejsce szczególnie w przypadku bloków i apartamentowców, gdzie ilość zużywanej energii jest znikoma, a biurokracja związana z instalacją bardzo zagmatwana. Inny przypadek, to bardzo małe domostwa, z 1 lub 2 mieszkańcami i bardzo niskim poborem energii.

Taki mamy klimat, czyli opłacalność fotowoltaiki w Polsce

"Fotowoltaika w Polsce nie jest opłacalna" - to jeden z mitów, który pojawia się często na forach i w rozmowach. Nie jest to prawdą. Zmieniający się klimat, gorące lata oraz często słoneczne zimy sprawiają, że przez dużą część roku możemy produkować wysokie ilości energii, którą odzyskamy w sezonie mniej urodzajnym.

Warto spojrzeć na Czechów, którzy mają klimat bardzo zbliżony do naszego. Tam rozwiązania tego typu są bardzo popularne - Czesi znacznie przekraczają już swój cel OZE na rok 2020. Zgodnie z unijnym prawem, do 2020 r. powinni zwiększyć udział zielonej energii w krajowym zużyciu do 13%, podczas gdy już w 2015 r. osiągnęli poziom 15,1%. Słowacja również jest blisko osiągnięcia wymaganego przez Unię Europejską poziomu. Obecnie jest to 12,9% do wymaganych 14.

Na koniec jeszcze rynek niemiecki. Tutaj możemy mówić prymusach, bowiem w kraju tym źródła energii odnawialnej są traktowane bardzo przyszłościowo. Udział samej tylko fotowoltaiki w niemieckim miksie wytwarzania wyniósł w 2017 roku 12,6% jednak w wielu miesiącach osiąga on poziom 16%. Dodatkowo udział wszystkich odnawialnych źródeł energii sięgnął 49,1%. W wielu krajach europejskich taki wynik jeszcze przez długi czas będzie nieosiągalny.

Z dotacją i bez

Nie wszyscy mogą zapłacić gotówką za panele fotowoltaiczne. Opłacalność mocno zwiększają dotacje, zapewniając fundusze na rozruch.

Kolejnym ułatwieniem ze strony państwa jest ulga podatkowa dla osób fizycznych, które przez kilka kolejnych lat mogą odliczać sobie koszt instalacji od podatku w zeznaniach PIT.

Nim podejmiemy ostateczną decyzję dotyczącą instalacji, warto na spokojnie przeanalizować wszystkie za i przeciw. Nawet jeśli nie możemy pozyskać dotacji na inwestycję, to skorzystanie z niskooprocentowanego kredytu też jest pewnym rozwiązaniem. Banki oferują dla osób proekologicznych finansowanie nawet na 15 lat z oprocentowaniem na poziomie 1-2% w skali roku, co pozwala na wygodne spłaty. Przez ten czas fotowoltaika powinna spokojnie na siebie zarabiać.

Dobrze jest skorzystać z pomocy ekspertów od instalacji, gdyż oni także chętnie pomogą wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie. Nie można też zapomnieć o odwiedzeniu Urzędu Miasta lub Gminy, gdzie pracownicy odpowiednich referatów nie tylko posiadają odpowiednią wiedzę na temat dofinansowań, ale także pomogą w wypełnieniu potrzebnej dokumentacji.

Rozsądek podpowiada, że warto porównać kilka ofert instalacji paneli fotowoltaicznych i sprawdzić, która jest najlepsza. Oczywiście, żeby porównanie bylo fair, wszyscy instalatorzy muszą być godni zaufania. Pozwól, że w tym pomożemy. Wypełnij prośbę o trzy darmowe oferty do porównania, a skontaktujemy Cię z rzetelnymi instalatorami z okolicy.