Czy panele fotowoltaiczne są odporne na grad?

Parę kilometrów od nieszczęsnego budynku farma fotowoltaiczna na Narodowym Ośrodku Badawczym Energii Odnawialnej (National Renewable Energy Lab, NREL) przechodzi próbę ogniową pod uderzeniami gradzin podobnej wielkości. Z 3168 paneli fotowoltaicznych, tylko jeden został zniszczony. Po przejściu burzy farma pracowała dalej bez przeszkód.

Panele fotowoltaiczne dobrej jakości latami dostarczają prąd, znosząc wysokie temperatury latem, mrozy zimą, silnych wiatry oraz - jak widać - silne opady gradu. Jak jednak będzie w Twoim przypadku? Czy grad jest realnym zagrożeniem? Jakie uszkodzenia może spowodować i jak się na nie przygotować? Jak rozpoznać panele słoneczne odporne na grad?

Panele fotowoltaiczne - grad zagrożeniem?

Zacznijmy od tego, że częstotliwość występowania opadów gradu różni się w zależności od miejsca. Gdzieniegdzie występują dość często, podczas gdy w innych, czasami nawet pobliskich miejscach, rzadko. Stopień zagrożenia gradobiciami można oszacować na podstawie szlaków gradowych naniesionych na mapę.

Szlaki gradowe w Polsce wg C. Koźmińskiego z 1990 roku. Źródło: Wikimedia. Autor: Cz ja. Licencja Creative Commons CC BY-SA 4.0.

Jeśli więc Twój dom znajduje się w żółtej lub czerwonej strefie, zapewne będziesz chciał zainwestować w panele fotowoltaiczne o wyższej wytrzymałości mechanicznej. Jeśli natomiast mieszkasz w białej strefie, raczej nie ma co się zamartwiać. Chociaż zawsze można mieć pecha, to prawdopodobieństwo wystąpienia niszczących gradobić jest bardzo małe.

Po drugie, co jest dość oczywiste, gradziny różnią się wielkością, a burze gradowe - intensywnością. I chociaż absolutnie żaden panel na świecie nie przeżyje naprawdę rekordowych opadów gradu (w 1970 znaleziono bryłę gradu o średnicy 15 cm), to większość gradowych burz nie stanowi poważnego zagrożenia.

Warto też wiedzieć, że nawet jeśli szkło pozostanie nienaruszone, pod wpływem udaru mogą pojawić się mikropęknięcia ogniw, które z kolei mogą doprowadzić do ślimaczych ścieżek. Ich występowanie zależy jednak od kilku innych czynników, między innymi jakości folii EVA. Dokładniej omawiamy je w tym artykule, a tutaj omówimy odporność paneli na pęknięcia szyby spowodowane gradem.

Odporność paneli fotowoltaicznych na grad

Klient powinien mieć dostęp do wiedzy, które panele są odporne na grad, a zapewnienia producenta powinny być potwierdzone przez zewnętrzne firmy. W tym celu stworzono cały szereg certyfikatów określających minimalną odporność na grad.

Najważniejszym certyfikatem jest międzynarodowy IEC 61215. Panele go posiadające wytrzymują 25 milimetrowe gradziny spadające z prędkością 23 m/s, co odpowiada klasie 2 odporności na grad (5-stopniowa skala używana głównie w krajach zachodnich). Wszystkie panele słoneczne sprzedawane w Polsce i Unii Europejskiej muszą mieć ten certyfikat, co oznacza, że wszystkie panele słoneczne są odporne na grad - przynajmniej w pewnym stopniu.

Niektórzy producenci deklarują wyższą odporność na grad. Na przykład Selfa w karcie charakterystyki swoich paneli zapewnia o wytrzymałości na kulę gradową o średnicy 55mm z prędkością 33,9m/s. Z kolei dachówki fotowoltaiczne Tesli mają charakteryzować się 4 klasą odporności na grad.

Odporność na grad koreluje też z obciążalnością śniegiem, bądź wytrzymałością mechaniczną na nacisk od frontu. Wyróżniające się pod tym względem moduły fotowoltaiczne produkuje LG, Panasonic, SunPower, REC, Selfa i SolarWatt.

Oczywiście grad większy od przewidzianego w certyfikacie może spowodować zniszczenia. Co więc może stanowić zabezpieczenie przed skutkami gradu?

Ubezpieczenie paneli fotowoltaicznych

Najlepszą ochroną finansową dla właścicieli mikroinstalacji fotowoltaicznych jest ubezpieczenie instalacji fotowoltaicznej, które pokrywa koszty naprawy uszkodzonych instalacji. Koniecznie trzeba przeczytać warunki ubezpieczenia, bo nie wszystkie chronią od gradobić.

Właściciele domów z instalacją na dachu mogą łatwo włączyć instalację w ubezpieczenie całego budynku. To najbardziej efektywne finansowo rozwiązanie.

Chociaż panele fotowoltaiczne powinny bez problemu pracować przez wiele lat, dlaczego nie zabezpieczyć się w pełni? Ubezpieczenie nie powinno być drogie, szczególnie jeśli zakupiliśmy panele dobrej jakości.

Czy gwarancja producenta chroni przed skutkami gradu?

Generalnie nie. Gwarancje producentów nie obejmują szkód wywołanych przez tak zwaną siłę wyższą. Podajemy przykładowy zapisek z kart gwarancyjnych:

[Szkody wywołane przez] działania natury lub działania Boga, w tym, między innymi, pioruny, grad, mróz, śnieg, burze, fale, powodzie, ekstremalnie wysokie temperatury, trzęsienia ziemi, tajfuny, toronada, erupcje wulkanów, uderzenia meteorytów, pęknięcia ziemi lub osuwy ziemi [nie są objęte gwarancją] - karta gwarancyjna Q Cells

Producent	Wynik	Niezawodność	Wydajność	Wiarygodność	Opłacalność

Jak interpretować to zestawienie?
Wszystkie z firm w powyższym zestawieniu są godne polecenia.