Agregator energii, czyli pomoc dla prosumentów bez opustów

Jeśli szukasz informacji o wirtualnej elektrowni dla farmy fotowoltaicznej, zajrzyj do tego artykułu.

Najważniejsze informacje:

Agregatorzy energii - co robią agregatorzy i jak mogą wspomóc prosumentów?

Nie ma dwóch takich samych agregatorów, stąd niełatwo jest podać jedną ogólną definicję. Generalnie jednak stabilizują system dystrybucji prognozując produkcję z OZE i reagując gdy potrzebne są zmiany w zużyciu lub produkcji energii.

Od strony prosumenta, agregatorzy mogą odkupić nadmiarową energię, zmagazynować ją (podobnie jak w systemie opustów) pomóc ją sprzedać, zwiększyć autokonsumpcję, lub "wypożyczyć" miejsce w prosumenckich magazynach energii. A i to jedynie niektóre modele biznesowe.

Agregatorzy lubią magazyny energii i samochody elektryczne

Agregacja w dużej mierze polega na prostej zasadzie, by sprzedawać energię do sieci, gdy jest droga, bo jej podaż jest niska, oraz by ją pobierać, gdy jej cena jest niska, bo podaż wysoka i popyt na nią mały. Magazyny energii możesz ładować, kiedy chcesz - i dlatego agregatorzy tak je lubią. Niektórzy oferują, że wypożyczą nieco miejsca w Twoim magazynie energii, za co otrzymasz wynagrodzenie.

Z punktu widzenia agregatorów samochód elektryczny to magazyn energii na kółkach, którego czasami nie ma w domu. Dlatego mają sporo do zaoferowania również dla właścicieli tych pojazdów.

Rola agregatorów w systemie energetycznym

Wyobraź sobie proszę cały system energetyczny. Na chwilę pomyśl proszę o zakładach energetycznych, transformatorach, przewodach, o klasycznych elektrowniach węglowych i nowych instalacjach wytwarzających energię z wiatru i słońca. Jaką rolę mają w tym układzie agregatorzy energii i wirtualne elektrownie?

Mówiąc krótko, pomagają ustabilizować sieć, przewidując i reagując na zmiany.

W idealnym świecie energetyka produkuje więcej energii wtedy, gdy ludzie bardziej jej potrzebują. W rzeczywistości dążenie do takiego stanu to nieustający wysiłek. Najwięcej prądu potrzeba z rana i wieczorem, fotowoltaika działa tylko wtedy, gdy świeci słońce, elektrownie wiatrowe, gdy akurat wieje wiatr, a elektrowni węglowej też nie możesz po prostu wygasić na noc.

Dla przykładu, w Kalifornii instalacje fotowoltaiczne są tak powszechne, że gdy wstaje słońce, zakłady energetyczne muszą drastycznie obniżać swoją produkcję, a gdy słońce zachodzi - jeszcze szybciej ją podwyższać. Mówimy tu o wahaniach popytu rzędu 100% w dół i w górę - codziennie!

To, kiedy zajdzie słońce, jeszcze można łatwo przewidzieć. Gorzej z wiatrem, stąd w krajach takich jak Niemcy czy Dania zakłady energetyczne i operatorzy sieci dystrybucyjnej muszą się sporo nagimnastykować, żeby "zrobić miejsce" dla energii wiatrowej w miksie energetycznym.

Agregatorzy energii pomagają zarządzać całym tym bałaganem, prognozując produkcję z danej elektrowni OZE i reagując gdy potrzebne są zmiany w zużyciu lub produkcji energii.

Może pomyśl o tym w ten sposób - włączając pralkę i zmywarkę w dzień, gdy świeci słońce, możesz zwiększyć autokonsumpcję z instalacji fotowoltaicznej i na tym zyskać. Agregatorzy, dokonując pewnych zmian w popycie i podaży u swoich klientów, zwiększają autokonsumpcję w skali kraju.

Agregatorzy energii - przykłady

Zobaczmy kilka przykładowych przedsiębiorstw działających jako agregatorzy.

Marka	Charakterystyka	Kraj pochodzenia
Columbus	Agreguje moc instalacji prosumenckich	Polska
Voltalis	Agreguje obniżenie zapotrzebowania na prąd	Francja
Sonnen	Agreguje pojemność magazynów energii	Niemcy
Ecotricity	Agreguje moc instalacji prosumenckich i wiele innych rzeczy	Wielka Brytania

Columbus - agregator stworzony na polską miarę

Najpierw przyjrzymy się kolosowi polskiej fotowoltaiki, firmie Columbus, która właściwie już teraz oferuje prosumentom możliwość agregacji. Słyną ze swojej oferty z wymianą energii 1:1.

Co prawda na obecnym etapie prosumenci muszą być w taryfie G12w i mogą odebrać prąd wyłącznie w "weekendy, dni wolne oraz codziennie w godzinach 22:00-06:00 i 13:00-15:00". W tych godzinach zapotrzebowanie na prąd jest niewielkie, no i mało który prosument potrzebuje energii między 13, a 15. Jednak w przyszłości ma być lepiej. Na szczegółowe pytania odpowiedział naszej redakcji Pan Bartosz Cywiński, Product Owner programu "Prąd jak Powietrze":

- Czy w przypadku zniesienia systemu opustów Columbus dalej będzie oferował wymianę 1:1?

- Tak, nawet po zniesieniu systemu opustów będziemy oferować bilansowanie 1:1.

- Czy to oferta wyłącznie dla klientów montujących PV z Columbusem, czy każdy prosument będzie mógł stać się jej członkiem?

- Na obecnym, pierwszym etapie wdrażania naszej usługi oferujemy bilansowanie w taryfie G12w tylko dla naszych klientów. Na kolejnych etapach 2 i 3 usługa będzie dostępna dla wszystkich prosumentów. 

- Kiedy rozpocznie się drugi etap programu Prąd jak Powietrze? Ilu prosumentów jeszcze musi dołączyć do tego grona? 

- Drugi etap rozpoczniemy w momencie, gdy liczba osób, które skorzystają z usługi na pierwszym etapie osiągnie odpowiednią skalę. Wtedy uruchomimy bilansowanie bez ograniczeń we wszystkich strefach.

W drugim etapie prosumenci będą mogli odbierać swoją energię 1:1, a to już świetny przykład tego, o co w agregacji chodzi. Columbus przyjmie Twoją energię, zrobi z niej jak najlepszy użytek, a potem odda Ci tyle samo, w czasie, gdy będziesz jej potrzebował.

Jeśli Columbus faktycznie otworzy bilansowanie 1:1 dla wszystkich prosumentów po zniesieniu systemu opustw, to właśnie rozwiązały się wszystkie problemy fotowoltaiki w Polsce.

Jeśli chodzi o mnie, to aż boję się w to uwierzyć, bo brzmi to nazbyt pięknie. Ciężko mi sobie wyobrazić, żeby Columbus mógł zarobić na takiej wymianie. Być może, tak jak teraz, odebrać prąd będzie można wyłącznie w określonych godzinach, gdy ten prąd ma niższą wartość. Ale hej, kto wie?

Szkoda też, że nie powiedzieli, ilu prosumentów jeszcze brakuje do rozpoczęcia drugiego etapu.

Najważniejsza informacja brzmi, że największe przedsiębiorstwo polskiej fotowoltaiki aktywnie planuje ofertę korzystną dla polskich prosumentów.

Są więc podstawy do optymizmu.

Voltalis - bezpłatny sprzęt zwiększający autokonsumpcję

Voltalis to francuski agregator powstały w 2006 roku z bardzo interesującym modelem biznesowym. Ich klienci (ponad 200 000) dostają Voltalis Box. Czym jest? To bezpłatny inteligentny sterownik, z pomocą którego mogą zarządzać swoim zużyciem energii, a prosumeni mogą zwiększyć autokonsumpcję - a to podstawa zyskownej instalacji.

Co ma z tego Voltalis i dlaczego rozdają drogi sprzęt za darmo? Tu robi się ciekawie. Otóż w zamian zgadzasz się, żeby Voltalis mogło wyłączać wybrane prądożerne urządzenia w Twoim domu na 5-10 minut.

Dzięki temu mogą zapewniać usługi elastyczności Operatorowi Sieci Dystrybucji, obniżając zużycie prądu w momentach, gdy cena prądu jest bardzo wysoka. Stoi za tym zasada, że obniżenie zużycia ma podobny wpływ na sieć, jak wyprodukowanie dodatkowej energii.

Dla przykładu - Voltalis dostaje sygnał, że nagła zmiana pogody sprawiła, że farma fotowoltaiczna nie będzie w stanie dostarczyć tyle energii, ile się zobowiązała w danym dniu dostarczyć na rynek energii. Niewywiązanie się z tego zobowiązania powoduje problemy w sieci, za co nakładane są kary. Właściciel farmy kupuje więc moc od Voltalis i od innych elektrowni. Voltalis reaguje, wyłączają na 10 minut grzałki, pompy ciepła i klimatyzatory u części swoich klientów w danym mieście, a po 10 minutach u drugiej części. W efekcie farma nie musi płacić kar, Operator Sieci Dystrybucji ma zbilansowaną sieć, Voltalis zarobił swoje, a klienci nawet nie zauważyli tej krótkiej przerwy w działaniu.

A klient, uczestnicząc w tym układzie, ma darmowy sterownik w domu. Najlepsze, że wpływa to na lepsze zarządzanie siecią, co skutkuje delikatnym obniżeniem rachunków dla wszystkich. Wszyscy wygrywają.

Co ma Voltalis dla prosumentów?

Voltalis Box to zaawansowany sterownik umożliwiający zwiększenie autokonsumpcji przez połączenie instalacji pv z pompą ciepła, grzałkami, czy klimatyzacją. I to właśnie może dostać prosument, bezpłatne urządzenie zwiększające autokonsumpcję.

Czy Voltalis będzie w Polsce?

Przedstawiciel Voltalis Augustin Sanson, powiedział nam, że poważnie myślą nad wejściem na nasz krajowy rynek. Powinno nastąpić to wkrótce po tym, jak wejdą w życie zmiany prawne umożliwiające im pracę - czyli te zmiany, które przy okazji usuną system opustów.

sonnen - tańszy magazyn energii i zarabianie na nim

Sonnen to niemiecki producent magazynów energii, który doszedł do wniosku, że ich produkty mogą dać więcej, niż tylko większą autokonsumpcję. W efekcie w Niemczech oferta nonnen wygląda następująco:

Po pierwsze kupujesz od nich magazyn energii sonnen i zyskujesz wszystko to, co daje standardowy magazyn energii - zasilanie awaryjne i zwiększoną autokonsumpcję.

Po drugie, możesz wejść do społeczności sonnenCommunity i w jej ramach sprzedawać swoją energię innym członkom społeczności oraz kupować ją od nich - rzecz jasna po lepszych cenach.

I po trzecie, możesz (nie musisz) wypożyczyć sonnen część swojego magazynu, z którego sonnen będzie korzystać w celu zapewnienia Operatorowi Systemu Dystrybucji usług elastyczności. Chodzi tu o odbieranie energii z sieci i wtłaczanie energii do sieci, gdy OSD tego potrzebuje, do czego akumulatory wybornie się nadają. OSD płaci sonnen za te usługi, a sonnen dzieli się zyskami z właścicielem magazynu.

W Niemczech społeczność sonnen jest tak duża, że przyjmują do szeregów również prosumentów bez magazynu energii, a nawet zwyczajnych konsumentów. Jednak podstawą systemu tego agregatora energii muszą być magazyny energii.

Co ma sonnen dla prosumentów?

W Niemczech prosumenci bez magazynu energii też mogą stać się częścią sonnenCommunity i dzięki temu zarabiać więcej na produkcji, jednak żeby sonnen przyjmowało prosumentów w swoje szeregi, najpierw w danym kraju musi być sprzedana wystarczająca ilość magazynów energii tego producenta.

Działanie społeczności energetycznej sonnenCommunity w Niemczech.

Czy sonnen będzie w Polsce i co mogą oferować?

Sonnen ma Polskę na celowniku, chociaż nie przedsięwzięli jeszcze żadnych większych działań, żeby wejść na nasz rynek.

Na pewno będą oferować swoje magazyny energii.

Oferta tego niemieckiego producenta magazynów energii i agregatora wydaje się być tym lepsza, im więcej innych użytkowników sonnen znajduje się w pobliżu. Sonnen ma więc spory potencjał tworzenia i obsługiwania obywatelskich spółdzielni energetycznych.

Ecotricity - agregator odkupujący zieloną energię

Ecotricity mieni się "najbardziej zielonym przedsiębiorstwem energetycznym Wielkiej Brytanii". Oferują wiele usług dla klientów prywatnych, sprzedając i kupując zieloną energię.

W domach klientów instalują sterowniki z funkcją monitorowania i zarządzania zużyciem energi.

Są tak zieloni, że sprzedawana przez nich energia jest wegańska, to znaczy pozyskiwana ze źródeł odnawialnych, ale z wyłączeniem tych elektrowni biomasy, gdzie energię produkuje się ze świńskich odchodów, bo to już wykorzystywanie zwierząt.

Co Ecotricity ma dla prosumentów?

Ecotricity oferuje Brytyjczykom z ich własną instalacją fotowoltaiczną odkup eksportowanej energii po cenie wyższej, niż cena rynkowa.

Next Kraftwerke - poważny gracz na giełdzie energii

Next Kraftwerke to jeden z pierwszych agregatorów w Europie. Zajmują się głównie sprzedażą na giełdzie energii z instalacji OZE. To zyskowny biznes, niestety obecnie niedostępny dla mniejszych instalacji.

Co Next Kraftwerke ma dla prosumentów?

Niestety Next Kraftwerke nie ma dla prosumentów nic, bo nie obsługują instalacji mniejszych niż 500 kWp. Jednakże Next Kraftwerke współpracuje z innymi agregatorami i pomaga im sprzedać ich usługi na giełdzie.

Agregatorzy i wirtualne elektrownie mają pozytywny wpływ na sieć. Są niezbędne wszędzie tam, gdzie OZE są znaczną częścią miksu energetycznego. Ułatwiają kupno pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych, magazynów energii, a nawet samochodów elektrycznych. Są częścią życia na Zachodzie i niechybnie staną się częścią życia w Polsce - czego przykładem jest Columbus.