Program Czyste Powietrze został uruchomiony w 2018 rok i od samego początku jego celem była walka z zanieczyszczonym powietrzem w Polsce. Dotacja ta ulegała wielu transformacjom na przestrzeni lat, a szczególnie w ostatnim roku. 2024 rok co prawda nie przynosi aż tak drastycznych zmian w programie, jednak są one dość istotne dla przyszłych beneficjentów.
Dodatkowe wymagania względem pomp ciepła
Od 1 kwietnia 2024 roku zaczną obowiązywać dodatkowe wymogi względem potwierdzania jakości pomp ciepła. Okazało się bowiem, że wiele urządzeń grzewczych instalowanych w ramach tego programu w rzeczywistości nie spełniały deklarowanych parametrów w karcie produktów i na etykiecie energetycznej.
Tym samym została uruchomiona tzw. lista zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), na której producenci umieszczają w obecnym okresie przejściowym swoje pompy ciepła. Od 1 kwietnia 2024 tylko te urządzenia będą finansowane w ramach programu Czyste Powietrze.
Celem tych zmian jest ochrona beneficjentów poprzez zagwarantowanie, że dofinansowane urządzenia z programu Czyste Powietrze mają potwierdzoną jakość.
A jakość jest potwierdzana przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB) na zlecenie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Producenci, aby zostali wpisani na listę ZUM muszą dostarczyć odpowiednie raporty.
Jakie są nowe wymogi względem pomp ciepła?
Jakość pomp ciepła, które mogą być finansowane z programu Czyste Powietrze musi być potwierdzona badaniami wykonanymi przez laboratoria znajdujące się na terytorium z jednego państw EU lub EFTA, które posiadają akredytację zgodnie z normami EN 14511, EN 14825 i EN 12102.
Weryfikacja zgodności z tymi normami jest kluczowa, ponieważ zapewnia, że pompy ciepła nie tylko są efektywne energetycznie, ale także bezpieczne, niezawodne i komfortowe w użytkowaniu
- norma EN 14511 - odnosi się do charakterystyk wydajnościowych pomp ciepła, obejmując metody testowania i wymagania dotyczące wydajności pomp ciepła w różnych warunkach pracy; norma ta szczegółowo określa, jak należy mierzyć wydajność cieplną i chłodniczą oraz zużycie energii przez pompy ciepła, co pozwala ocenić, czy pompa ciepła działa efektywnie i czy spełnia deklarowane parametry wydajności
- norma EN 14825 - dotyczy wydajności energetycznej pomp ciepła w warunkach częściowego obciążenia i jest szczególnie ważna w kontekście oceny efektywności energetycznej urządzeń w realnych warunkach użytkowania; norma ta pozwala na ocenę, jak pompa ciepła działa w różnych zakresach obciążenia, co jest kluczowe dla zrozumienia jej rzeczywistej wydajności energetycznej w codziennym użytkowaniu
- norma EN 12102 - koncentruje się na pomiarach hałasu generowanego przez pompy ciepła; jest to ważny aspekt, ponieważ pompy ciepła są często instalowane w miejscach mieszkalnych, gdzie niski poziom hałasu jest pożądany; norma ta określa metody pomiaru i poziomy hałasu, które są akceptowalne dla różnych typów pomp ciepła
Odblokowanie środków z KPO
W grudniu 2023 roku zostały wstrzymane wypłaty w ramach dofinansowania Czystego Powietrze z powodu wyczerpania środków. Wiadomo jednak, że w związku z wypłaceniem pierwszej zaliczki w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO) przelewy zostają powoli uruchamiane. Warto jednak wiedzieć, że wstrzymanie wypłat spowodowało zaległości w wysokości 300 mln złotych – dlatego w pierwszej kolejności pieniądze trafią do beneficjentów, którzy nie otrzymali środków w terminie.
Jednakże nie są to wystarczające na ten moment środki i rozważane są opcje na rozwiązanie problemu dziury budżetowej w tym programie – w ramach budżetu przyjęto poprawkę, która przesuwa spłatę pierwszej wpłaty na rzecz Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg z NFOŚiGW na rzecz środków do programu Czyste Powietrze.
